[GIẢI ĐÁP] 5W1H là gì, ứng dụng mô hình 5W1H vào viết lách

5W1H có lẽ là một thuật ngữ không còn xa lạ gì đối với các Marketers và đặc biệt là các bạn làm công việc liên quan đến phân tích. Thuật ngữ này được xuất hiện từ rất lâu trong một bài thơ có tên Just So Stories được ông Rudyard Kipling viết và xuất bản năm 1902.

“I keep six honest serving-men

They taught me all I knew

Their names are what and why and when

And how and where and who”

Dịch nôm na thì có thể hiểu là

“Tôi dã giữ lại 6 người phục vụ

Họ đã dạy cho tất cả những điều họ biết

Họ tên là What và Why và When

Và How và Where và Who”

Từ đó thuật ngữ 5W1H ra đời và trở thành một phương pháp hữu ích trong công việc phân tích bất cứ một thứ gì. Vậy 5W1H là gì? Dùng để làm gì? Làm thể nào để ứng dụng mô hình 5W1H vào viết lách?.

I. 5W1H là gì?

5W1H là cụm từ viết tắt cho “What – Why – Who – When – Where – How”, có thể hiểu đơn giản là “Cái gì – Tại sao – Ai – Khi nào – Ở đâu – Như thế nào”. Đây được xem là một phương pháp tư duy phân tích cực kỳ hữu dụng cho tất cả mọi ngành nghề, đặc biệt là đối với ngành Marketing và bán hàng.

Phương pháp này cho doanh nghiệp thấy được cái nhìn tổng quan nhất về dự án hay chiến dịch cụ thể. Bên cạnh đó, 5W1H còn giúp họ hiểu và nắm rõ được hành vi của khách hàng. Sau đó đưa ra những phương án tốt nhất để giải quyết các nhu cầu của khách hàng.

Tóm lại, đây là phương pháp giúp chúng ta bao quát mọi khía cạnh phương diện của một vấn đề để từ đó đưa ra một phương pháp giải quyết toàn diện nhất.

II. Ý nghĩa của các yếu tố trong 5W1H là gì?

Tuy đây là một phương pháp rất đơn giản khi chỉ đọc tên, nhưng nếu đi sâu vào từng thành phần bạn sẽ thấy nó không hề đơn giản.

2.1. What – Cái gì?

Đây sẽ là một loạt những câu hỏi cần được đặt ra để xác định và làm rõ một số những vấn đề liên quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Ví dụ như:

• Sản phẩm của bạn là gì?
• Sản phẩm của bạn gồm những cái gì?
• Dịch vụ của bạn là gì?
• Dịch vụ của bạn cho khách hàng cái gì?
• Mô hình 5W1H là gì?.

Câu hỏi này sẽ được các nhãn hàng/doanh nghiệp đặt ra nhằm mục đích đi sâu hơn vào sản phẩm/dịch vụ để từ đó hiểu được mình đang có những gì và có điều gì cần phải cải thiện.

2.2. Why – Tại sao?

Tiếp theo sẽ là một loạt những câu hỏi tại sao với mục đích đào sâu phân tích và làm nổi bật những tính năng và lợi ích của sản phẩm/dịch vụ mà bạn đang làm. Ví dụ như:

• Tại sao khách hàng cần mua sản phẩm này?
• Tại sao phải tìm hiểu 5W1H là gì?
• Tại sao….?.

Đặc biệt hơn trong số đó luôn luôn sẽ có một câu hỏi không thể bỏ qua. Đó là: Tại sao khách hàng chọn cái này mà không phải là cái kia?

Đây là một câu hỏi “Tại sao” quan trọng bậc nhất vì nó giúp cho các nhãn hàng/doanh nghiệp tìm được điểm khác biệt trong chính sản phẩm của họ. Để từ đó biến cái đó thành lợi ích cho khách hàng.

2.3. Who – Ai?

Mới nghe qua thì có lẽ chúng ta sẽ nghĩ ngay rằng đây là câu hỏi tập trung vào khách hàng. Đúng nhưng chữ Who ở đây không có nghĩa hoàn toàn là khách hàng. Bên cạnh câu hỏi quen thuộc mà bạn có thể nghĩ đến ngay khi nghe chữ Who đó là “Khách hàng của bạn là ai?”. Bạn có thể đặt thêm một số câu hỏi khác về chính sản phẩm hoặc kế hoạch của mình như:

• Ai là người tạo ra sản phẩm này?
• Ai là người đang phụ trách phần này?
• Ai sẽ là người tham gia khóa học này?.

Mục đích của cùng của câu hỏi Who là tìm được một đối tượng hoặc nhóm đối tượng đang gặp vấn đề để tìm ra phương hướng giải quyết vấn đề đó.

2.4. When – Khi nào?

Thời gian là một yếu tố rất quan trọng, để sản phẩm có thể đến với khách hàng một cách phù hợp nhất, các doanh nghiệp thường cân đối rất kỹ về thời gian phát hành sản phẩm. Hãy thử tưởng tượng nếu Gucci bán một chiếc áo len vào mùa hè thì khách hàng liệu có để ý đến hay không?.

Bên cạnh đó những câu hỏi khi nào còn giúp chúng ta có một thời gian biểu nhất định để có thể bám vào và sắp xếp công việc, nội dung cho phù hợp.

Để làm được điều này, bạn cần đặt ra một loạt các câu hỏi khi nào, ví dụ như:

• Khi nào sản phẩm này bán?
• Khi nào cần hoàn thành nội dung này?
• Khi nào khóa học này bắt đầu?
• Sự kiện này bắt đầu khi nào?.

2.5. Where – Ở đâu?

Tiếp đến sẽ những câu hỏi liên quan đến địa điểm, loạt câu hỏi này sẽ giúp doanh nghiệp định vị được nơi chốn của khách hàng cũng như nơi phân phối sản phẩm của mình. Ví dụ như:

• Sản phẩm này được bán ở đâu?
• Khóa học này học ở đâu?
• Áp dụng chiến lược này ở đâu?.

2.6. How – Như thế nào?

Và cuối cùng là câu hỏi như thế nào, loạt câu hỏi này giúp chúng ta tìm ra những phương pháp thực thi cho các mục tiêu đặt ra. Ví dụ như:

• Nội dung này sẽ thực hiện như thế nào?
• Làm thế nào để có được 100 khách hàng trong 3 ngày?
• Làm sao để nội dung này có thể trang nhất tìm kiếm Google?.

Chắc chắn rằng bạn sẽ phải tốn đến vài ba trang giấy để có thể trả lời được hết những câu hỏi mà chính mình đã đặt ra. Và hãy yên tâm rằng bạn đang không tốn thời gian vô ích đâu, vì những câu trả lời đó sẽ giúp bạn có được cái nhìn đa chiều về sản phẩm/dịch vụ cũng như có được một kế hoạch nội dung cho mình.

III. Ưu điểm của mô hình 5W1H là gì?

5W1H là một mô hình gần như toàn diện giúp chúng ta có được cái nhìn bao quát mọi thứ. Sau khi phân tích theo 5W1H, các bạn sẽ có thể biết được mình đang có gì, mình đang thiếu gì, mình cần làm gì và sau khi làm xong thì cần phải chuẩn bị gì cho quá trình tối ưu.

Là một mô hình toàn diện những nó không hề phức tạp, chính bởi vì sự đơn giản dễ hiểu từ các thuật ngữ mà bất cứ ai khi bắt đầu đều có thể bắt tay vào áp dụng mô hình này.

Ngoài ra, đây cũng là một mô hình rất đa năng, bất kỳ một vấn đề nào ở lĩnh vực nào đều có thể áp dụng mô hình này để giải quyết. Vì phương pháp này liên quan đến việc đặt câu hỏi, mà câu hỏi thì có thể thay đổi tùy vào mỗi tình huống khác nhau.

IV. Cách ứng dụng mô hình 5W1H vào việc viết lách

Như đã nói, 5W1H có thể ứng dụng để giải quyết nhiều vấn đề trong nhiều lĩnh vực khác nhau như bán hàng, truyền thông, quảng cáo, SEO, du lịch, bất động sản,… Nhưng để áp dụng được mô hình một cách hiệu quả nhất chúng ta cần phải hiểu rõ về mô hình cũng như lĩnh vực mà chúng ta đang làm.

Ở đây chúng ta sẽ áp dụng mô hình này vào việc viết lách. Vậy thì áp dụng 5W1H vào viết lách như thế nào cho hiệu quả?

Bước đầu tiên chắc chắn sẽ là đặt ra những câu hỏi theo đúng công thức 5W1H, bạn có thể sắp xếp theo nhiều thứ tự khác nhau. Nhưng ở đây mình sẽ đưa ra cách sắp xếp của mình. Đó là:

Who – Why – What – Where – When – How

Ở câu hỏi Who, bạn cần phải làm rõ được độc giả của bạn là ai, để có thể chủ động về chủ đề, văn phong cũng như từ ngữ. Làm nội dung cần phải cho nó ĐÚNG trước khi làm cho nó HAY.

Tiếp đến là câu hỏi Why, ở mục này bạn cần đưa ra được lý do bài viết này ra đời và mục tiêu của bài viết này là làm gì. Hãy đặt câu hỏi tại sao như một đứa trẻ để tìm được ĐÚNG nhất mục tiêu bài viết.

Tiếp theo là câu hỏi What, sau khi đã xác định được người đọc và mục tiêu, bạn có thể đi vào nội dung bài viết được rồi. Bài viết này sẽ đề cập đến vấn đề gì? Là một bài viết cung cấp kiến thức, phát triển tư duy hay hướng dẫn thực hiện,…

Sau đó là xác định Where, bài viết của bạn sẽ xuất hiện ở đâu, ở những mạng xã hội như Facebook, Instagram, ở các blog như các bạn đang đọc hay là một bài báo ở các trang báo điện tử,… Việc xác định nơi xuất bản là điều khá quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến văn phong, ngôn ngữ và độ dài ngắn của bài viết.

Sau khi xác định được nơi đăng, bạn sẽ phải xác định được timeline để sản xuất và xuất bản bài viết. Khi nào viết? Viết khi nào xong? Viết xong rồi thì khi nào đăng? Điều này tưởng như là không cần thiết nhưng thực sự nó là rất rất cần thiết, nó giúp bạn có được một lộ trình cụ thể để sản xuất và xuất bản bài viết mà không bị trì hoãn.

Cuối cùng là giải quyết nội dung bài viết qua câu hỏi How. Mình sẽ viết bài viết này như thế nào? Làm sao để viết bài viết này cho hay.

Sau khi đã liệt kê được một loạt những câu hỏi và câu trả lời, bạn sẽ cần một chút thời gian để phân tích những gì mình có và chọn lọc ra những điểm cần thiết nhất để đưa vào bài viết.

Tiếp đến sẽ là bắt tay vào viết bài. Hãy tập thói quen lên dàn ý trước khi viết, dàn ý càng chi tiết bạn sẽ càng dễ viết. Và cuối cùng là kiểm duyệt và xuất bản, trước khi quyết định bấm nút đăng, bạn hãy dành thời gian ra để kiểm tra bài viết của mình lại lần cuối. Một mẹo nhỏ để kiểm tra bài viết đó là hãy tự đọc to bài viết của mình. Hãy thử nhé, nếu hay thì quay lại bài viết này cho mình một share nhé!

Qua bài viết này, https://toithichblog.com/ mong rằng các bạn đã có được một cái nhìn tổng quan về mô hình 5W1H là gì và biết được những lợi ích cũng như cách áp dụng mô hình này vào công việc viết lách. Mong rằng bài viết này mang đến cho bạn nhiều kiến thức hơn để bắt đầu cũng như phát triển hơn sự nghiệp viết lách của mình.